Wat is een mobiliteitsplan?
Wilt u weten wat een mobiliteitsplan precies inhoudt en hoe het wordt opgesteld? Hier vindt u alle informatie over de visie, doelstellingen en praktische uitvoering van mobiliteitsplannen in Vlaanderen.
Mobiliteitsplan in het kort
Een mobiliteitsplan brengt samenhang in de voorbereiding, vaststelling en uitvoering van beslissingen over personenmobiliteit en goederenvervoer. Het houdt rekening met aanverwante beleidsdomeinen zoals ruimtelijke ordening en milieu en is gericht op realisatie. Een mobiliteitsplan bestaat uit 3 hoofdelementen:
Een strategische visie: Dit is een langetermijnvisie voor de gewenste mobiliteitsontwikkeling, met een tijdshorizon van tien jaar. Het mobiliteitsplan kan bovendien een doorkijkperiode van dertig jaar omvatten, waarbij langetermijndoelen en -ontwikkelingen worden geschetst.
Operationele beleidsdoelstellingen: Deze omschrijven hoe de gewenste mobiliteitsontwikkeling gerealiseerd zal worden en wie daarvoor verantwoordelijk is. Ze zijn gericht op concrete, kortetermijnresultaten die de basis vormen voor de uitvoering van het plan.
Een actieplan: Dit vertaalt de operationele doelstellingen in concrete maatregelen, middelen, verantwoordelijkheden en tijdslijnen. Het kan thematische of gebiedsgerichte maatregelen bevatten die specifiek inspelen op de lokale behoeften. Het actieplan omschrijft de generieke en gebiedsgerichte acties en maatregelen die nodig zijn om de bereikbaarheid te garanderen voor een actieve en welvarende samenleving.
Het mobiliteitsplan heeft een tijdshorizon van tien jaar en kan een doorkijkperiode van dertig jaar bevatten. Het omschrijft generieke en gebiedsgerichte acties om bereikbaarheid te garanderen voor een actieve en welvarende samenleving.
Meer informatie vindt u in het Decreet Basisbereikbaarheid.
Verschillende niveaus van mobiliteitsplannen
In Vlaanderen worden mobiliteitsplannen opgesteld op regionale en lokale niveaus. Bij de bijsturing van lokale mobiliteitsplannen wordt rekening gehouden met de relevante bepalingen uit het decreet Basisbereikbaarheid. Dit maakt deel uit van een cyclisch planproces, waarbij bestaande plannen worden bijgestuurd in plaats van volledig nieuwe plannen op te stellen.
Het cyclisch planproces
Een mobiliteitsplan maakt deel uit van een doorlopend proces van planning en bijsturing. Dit proces omvat opeenvolgende plancyclussen waarbij telkens volgende fasen worden doorlopen:
- Onderzoek die de opmaak of herziening van het plan moet onderbouwen.
- De opmaak of herziening gebeurt met inspraak van bevolking en overleg tussen stakeholders.
- De uitrol van het plan wordt gemonitord op doelbereik en uitvoering.
- Het plan wordt geëvalueerd in de eerste helft van elke regeer- of bestuursperiode.
- Er komt een gehele of gedeeltelijk herziening op basis van de evaluatie, terug te starten bij 1.
Dit cyclische proces zorgt ervoor dat plannen flexibel en actueel blijven.
Europees beleidskader en SUMP-planningscyclus
In een Europese context (zie ook Europees Beleidskader) wordt een bredere definitie van een mobiliteitsplan gehanteerd. Hierin wordt ook een procesmatige component benadrukt:
“Een duurzaam stedelijk mobiliteitsplan is een strategisch plan dat is ontworpen om tegemoet te komen aan de mobiliteitsbehoeften van personen en bedrijven in steden en hun omgeving, met het oog op een betere levenskwaliteit. Het bouwt voort op bestaande planningspraktijken en houdt rekening met integratie, participatie en evaluatie.”
De SUMP-planningscyclus (Sustainable Urban Mobility Plans) omvat vier fasen, verdeeld over twaalf stappen. Deze methode wordt ook toegepast op lokale mobiliteitsplannen in Vlaanderen, zodat ze voldoen aan de Europese standaarden.