Klokkenluidersregeling in het onderwijs

Werk je in het onderwijs of heb je een werkrelatie met een onderwijsinstelling, en wil je een inbreuk melden op de financiën, veiligheid of volksgezondheid in een onderwijsinstelling? Ontdek hoe de klokkenluidersregeling werkt.

Wat is de klokkenluidersregeling?

Het klokkenluidersdecreet wil je aanzetten om inbreuken op het Unierecht te melden die schadelijk zijn voor het algemeen belang. Het decreet bepaalt niet hoe gemelde inbreuken moeten worden aangepakt.

Als klokkenluider heb je recht op bescherming.

De Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad(opent in nieuw venster) inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden, bevat enkele minimumnormen voor bescherming: zo moeten er doeltreffende, vertrouwelijke en beveiligde meldkanalen zijn, en moeten klokkenluiders ook doeltreffend beschermd worden tegen eventuele represailles.
Het decreet tot bescherming van klokkenluiders in het onderwijs(opent in nieuw venster) is een omzetting van die richtlijn.

Welke inbreuken kan je melden?

Je geniet alleen bescherming bij het melden van inbreuken binnen een aantal domeinen, zoals financiële diensten, veiligheid en volksgezondheid. Meldingen of klachten die niet onder deze domeinen vallen, kan je indienen bij andere instanties.

Bekijk alle domeinen waarin het klokkenluidersdecreet van toepassing is(opent in nieuw venster).

Wie kan een inbreuk melden?

Het klokkenluidersdecreet onderwijs is er voor personen die een werkrelatie hebben met een onderwijsinstelling:

Alle (statutaire of contractuele) personeelsleden, inclusief houders van een mandaat van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en beursstudenten
Externen die binnen de context van hun werk informatie over inbreuken hebben, zoals:
- Voormalige personeelsleden tijdens hun periode van tewerkstelling
- Kandidaat-personeelsleden tijdens hun aanwervingsfase of andere precontractuele onderhandelingen
- Aandeelhouders en personen die behoren tot het bestuurlijk, leidinggevend of toezichthoudend orgaan van een onderwijsinstelling, met inbegrip van leden die niet bij het dagelijks bestuur zijn betrokken, vrijwilligers en bezoldigde of onbezoldigde stagiairs
- Aannemers, onderaannemers en leveranciers en iedereen die werkt onder hun toezicht en leiding

In welke onderwijsinstelling?

Het klokkenluidersdecreet onderwijs is van toepassing op alle:

Basis- en secundaire scholen
Academies voor deeltijds kunstonderwijs
Centra voor volwassenenonderwijs
Centra voor basiseducatie
Centra voor leerlingenbegeleiding
Gesubsidieerde pedagogische begeleidingsdiensten
Universiteiten en hogescholen

Het klokkenluidersdecreet geldt ook voor:

Het Universitair Ziekenhuis Gent
Het vormingscentrum van het gemeenschapsonderwijs (GO!)
Instellingen van openbaar nut voor postinitieel onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke dienstverlening, zoals de Vlerick Business School, de Antwerp Management School en het Instituut voor Tropische Geneeskunde

Deze info is niet voor wie werkt bij, of een melding heeft over:

De onderwijsinspectie en het GO!
Personeelsleden van lokale en provinciale besturen die in een onderwijsinstelling werken, en niet vallen onder het toepassingsgebied van het decreet rechtspositie personeel gesubsidieerd onderwijs

Deze organisaties en personeelsleden vallen onder de klokkenluidersregeling voor de Vlaamse overheid.

Hoe verloopt een interne of externe melding?

Je meldt de inbreuk schriftelijk, telefonisch of na afspraak.
Het meldkanaal:
- Bezorgt een ontvangstmelding binnen 7 dagen na de dag waarop het de melding ontvangt
- Onderzoekt de informatie en neemt maatregelen bij een vermoeden van een inbreuk
- Bezorgt je informatie over het onderzoek en de eventuele maatregelen binnen 3 maanden na ontvangst van je melding. Een extern meldkanaal kan deze antwoordtermijn verlengen tot maximaal 6 maanden.
- Volgt de privacyregels over de verwerking en bescherming van persoonsgegevens

Lees meer in het klokkenluidersdecreet over de verwerking van je persoonsgegevens(opent in nieuw venster).

Beschermingsmaatregelen

Welke bescherming geniet je als klokkenluider?

Als melder ben je beschermd tegen represailles, zowel van de onderwijsinstelling als van een personeelslid van die onderwijsinstelling. Denk bijvoorbeeld aan (dreiging met) represailles in het kader van negatieve beoordelingen of ontslag, maar ook bij verandering van taken, financiële sancties of reputatieschade.

De bescherming geldt ook voor getuigen of personen die jou als melder bijstaan, zoals bemiddelaars, personeelsafgevaardigden…

Maatregelen om klokkenluiders te beschermen

Er is geen bescherming als:

De identiteit van de melder onbekend blijft
De klacht alleen betrekking heeft op de melder
De informatie niet bekendgemaakt mag worden (omwille van beroepsgeheim of de bescherming van gegevens)
De klokkenluider bewust onjuiste informatie heeft gemeld
De inbreuk niet op de correcte manier is gemeld

Bekijk in welke situaties het klokkenluidersdecreet je niet beschermt(opent in nieuw venster).

Waar meld je een inbreuk?

Via het intern meldkanaal van je onderwijsinstelling

Personeelsleden melden inbreuken in principe eerst via dit kanaal.
Als de onderwijsinstelling het intern meldkanaal openstelt voor externen, kunnen niet-personeelsleden ook terecht bij het intern meldkanaal.

Vereisten voor een intern meldkanaal

Via een overkoepelend extern meldkanaal

Externen of niet-personeelsleden melden een inbreuk via het extern meldkanaal.
Als personeelslid kan je extern melden als:

Je niet tevreden bent met het antwoord van het intern meldkanaal
Het intern meldkanaal de inbreuk niet doeltreffend kan behandelen
Er risico’s op represailles bestaan

Niet-hoger onderwijs: Vlaamse Ombudsdienst

Hoger onderwijs: college van regeringscommissarissen

Stap 1
Meld een inbreuk of vraag advies
De veiligste manier om contact te nemen is via e-mail naar meldpunt.rc@ond.vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie). Je kunt het regeringscommissariaat hoger onderwijs eventueel ook schriftelijk of telefonisch contacteren.
Stap 2
Vooronderzoek
Het college van regeringscommissarissen doet eerst een vooronderzoek naar de ontvankelijkheid van de melding, ziet toe op de bescherming van de melder en neemt eventueel maatregelen ten aanzien van de gemelde inbreuk. Het college zal hierbij een strikte neutraliteit en de nodige vertrouwelijkheid in acht nemen.
Neem de volgende voorwaarden in overweging, wanneer je een inbreuk meldt:
Als personeelslid meld je een inbreuk via het intern meldkanaal van de onderwijsinstelling.
Meld inbreuken rechtstreeks via het extern meldkanaal als je meent dat de inbreuk intern niet doeltreffend kan worden behandeld of dat er een risico op represailles bestaat.
Beroep je op een inbreuk tegen het Unierecht, zoals vermeld in artikel V.230/2 van de Codex Hoger Onderwijs(opent in nieuw venster).
Je melding heeft geen betrekking op interpersoonlijke klachten die alleen jouzelf betreffen.
Je bent te goeder trouw en hebt gegronde redenen om te geloven dat de gemelde informatie op het moment van de melding juist is en dat die informatie binnen het toepassingsgebied van de klokkenluidersregeling valt.
Stap 3
Ontvangstmelding
Ten laatste 7 dagen na de ontvangst van de melding krijg je:
Een melding van ontvangst (indien geen verzet noch gevaar voor de bescherming van je identiteit bestaat)
De mededeling dat je melding al dan niet kan worden behandeld
De mededeling of je op basis van de meegedeelde informatie een beschermingsstatus geniet
Binnen 3 maanden na de ontvangstmelding word je op de hoogte gebracht van de eventuele vervolgstappen. Dit kan zowel de inhoud van de melding als de beschermingsstatus betreffen.
Stap 4
Beschermingsmaatregelen
Wanneer je te goeder trouw (een vermoeden van) een schending van het Unierecht meldt, word je beschermd tegen eventuele represailles: handelingen of nalatigheden die in een werkgerelateerde context plaatsvinden naar aanleiding van een interne of externe melding of openbaarmaking en die tot een ongerechtvaardigde benadeling (kunnen) leiden. De bescherming heeft alleen betrekking op het melden van informatie die in een werkgerelateerde context is verkregen.
De bescherming geldt voor:
Personeelsleden (inclusief bursalen en ex- of toekomstige werknemers)
Personen die een melder vertrouwelijk bijstaan
Externen die in het kader van hun werk informatie over inbreuken hebben
Getuigen
Studenten genieten in het kader van dit decreet geen bescherming. Richt je hiervoor tot andere instanties.
Vertrouwelijkheid
Het college hecht belang aan het vertrouwelijk melden en wenst de melder een zo maximaal mogelijke garantie te geven dat zijn identiteit niet gekend wordt in de werkcontext of daarbuiten. Het college neemt de nodige organisatorische en technische maatregelen om dit te garanderen.

Via een openbaarmaking

Via de (sociale) media
Via een maatschappelijke organisatie
Via een vakbond

In het geval van een openbaarmaking ben je als personeelslid of externe beschermd op voorwaarde dat:

De inbreuk eerst intern of extern gemeld is
Er een risico bestaat op represailles bij een externe melding
Het niet waarschijnlijk is dat de inbreuk bij een externe melding doeltreffend wordt behandeld

Lees meer in het klokkenluidersdecreet over de verschillende manieren waarop je een inbreuk kan melden(opent in nieuw venster).

Extra informatie

Verwante pagina’s

Volg Onderwijs Vlaanderen op

Contact

Interne melding

Je vindt het intern meldkanaal via het bestuur, de directie, het secretariaat of de website van de onderwijsinstelling.

Externe melding

Niet-hoger onderwijs: Vlaamse Ombudsdienst(opent in nieuw venster).
Hoger onderwijs: college van regeringscommissarissen:
- Via e-mail: meldpunt.rc@ond.vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)
- Schriftelijk of telefonisch:

Regeringscommissariaat hoger onderwijs
Consciencegebouw, toren 5A, bus 915
Koning Albert II-laan 15
1210 Brussel
02 553 98 15(opent in nieuw venster)

Klokkenluidersregeling in het onderwijs

Wat is de klokkenluidersregeling?

Welke inbreuken kan je melden?

Wie kan een inbreuk melden?

In welke onderwijsinstelling?

Hoe verloopt een interne of externe melding?

Beschermingsmaatregelen

Welke bescherming geniet je als klokkenluider?

Er is geen bescherming als:

Waar meld je een inbreuk?

Via het intern meldkanaal van je onderwijsinstelling

Via een overkoepelend extern meldkanaal

Meld een inbreuk of vraag advies

Vooronderzoek

Ontvangstmelding

Beschermingsmaatregelen

Vertrouwelijkheid

Via een openbaarmaking

Extra informatie

Verwante pagina’s

Contact

Interne melding

Externe melding