Subsidie voor investeringen in fietssnelwegen

Provincies kunnen de subsidie gebruiken voor de (her)aanleg of herinrichting van fietssnelwegen, de verbetering of het duurzaam en structureel onderhoud van bestaande fietssnelwegen. De werken moeten vanaf na 15 juli 2022 gegund zijn en over de nodige vergunningen beschikken.

De subsidie is niet combineerbaar met de gereglementeerde subsidies van het beleidsdomein MOW voor de uitbouw van fietsinfrastructuur (o.a. BFF) of veilige schoolroutes. Het Kopenhagenplan sluit uitdrukkelijk projecten uit die worden gesubsidieerd op basis van:

• het besluit van de Vlaamse Regering van 25 januari 2013 tot bepaling van de nadere regels betreffende de financiering en de samenwerking voor het mobiliteitsbeleid
• het besluit van de Vlaamse Regering van 19 maart 2021 houdende de regeling van subsidies aan gemeenten in het kader van veilige schoolroutes op gemeentewegen

Het is dus niet mogelijk om een project te laten subsidiëren via het Fietsfonds en om tegelijk de kosten die binnen Fietsfonds niet subsidiabel zijn (o.a. onteigeningen) voor deze projectsubsidie in te dienen.

Een cumulatie met andere subsidies, bijvoorbeeld voor de uitbouw van recreatieve fietsinfrastructuur of subsidies aan gemeenten in het kader van veilige schoolomgevingen (BVR 29 maart 2019), is niet verboden. In dit laatste geval wordt de projectsubsidie enkel berekend op de kosten na aftrek van de andere subsidies.

Wat valt allemaal onder fietssnelwegen?

• de aanleg van kunstwerken (bruggen, tunnels, …) die een onderdeel vormen van de fietssnelwegen
• het structureel onderhoud van fietssnelwegen, zoals het affrezen van toplagen en /of vervangen ervan door rode asfaltlagen
• de punctuele (her)inrichting van kruispunten, verkeersinrichtingen en oversteekplaatsen; waaronder verkeerslichten en inclusief maatregelen die ingrijpen op het gemotoriseerd verkeer, met het oog op meer fietsveiligheid

Samen met een (beknopte) unieke verantwoordingsnota legt de initiatiefnemer de projecten voor aan een adequaat samengestelde projectstuurgroep. Dit gebeurt idealiter vóór de aanvraag van de vergunningen. De projectstuurgroep beoordeelt de investeringsprojecten functioneel en inhoudelijk op vlak een toegenomen fietsveiligheid en waardevolle nieuwe of verbeterde fietskilometers.

Opgelet! Projecten die zich beperken tot het aanbrengen van signalisatie en wegmarkeringen komen niet in aanmerking voor de subsidie. Zo volstaat de loutere aanleg van fietssuggestiestroken niet. Zo ook wanneer de inrichting van een fietssnelweg beperkt blijft tot louter signalisatie (verkeersborden, markeringen, gekleurd wegdek, enz.). In combinatie met infrastructurele ingrepen aan de weg, zoals snelheidsremmers en ribbelstroken om het inhaalverbod af te dwingen, kunnen deze projecten wel in aanmerking komen. Fietssuggestiestroken die slechts een minimaal onderdeel uitmaken van een veel groter fietstraject, en waarbij de suggestiestrook de enige manier is om een fietssnelweg zonder onderbreking te realiseren, kunnen wel in aanmerking komen.

Welke kosten naast deze van de fietssnelwegen komen in aanmerking?

• de aanpassing aan kruispunten of rotondes ingevolge de inpassing van de fietssnelwegen ter hoogte van de uitmondende zijstraten
• de aanleg en de uitrusting waar nodig van gelijkvloerse en ongelijkvloerse fietsoversteekplaatsen
• de verlenging van dwarse duikers of onderbruggingen onder de fietssnelwegen
• als dat voor de aanleg of de verbetering van de fietssnelwegen noodzakelijk is, de aanpassing, verplaatsing of nieuwe aanleg van een waterafvoersysteem voor hemelwater dat kan bestaan uit bermsloten, daarin begrepen de duikers, draineersleuven of RWA-rioolleidingen, met inbegrip van toebehoren. In het geval van nieuw aan te leggen RWA-rioolleidingen komt alleen het deel van de kosten in aanmerking in verhouding tot de waterafvoer afkomstig van de fietssnelweg. De vernieuwing of de aanpassing van de DWA-riolering is niet subsidiabel, met uitzondering van de kostprijs voor het op de juiste hoogte brengen van de bovenbouw van bestaande inspectieputten in de verharding van de fietspaden en de levering en plaatsing van geschikte riooldeksels.
• studie en ontwerp, voor zover die leiden tot een effectief uitgevoerd project en niet gebeuren door eigen personeel
• onteigeningen die noodzakelijk zijn voor de realisatie van de fietssnelwegen kunnen in aanmerking worden genomen voor hoofdwerken die vanaf 15 juli 2022 gegund werden
• de niet-aftrekbare belasting over de toevoegde waarde
• de aanpassing, vernieuwing of aanleg van de openbare verlichting in functie van de realisatie van de fietssnelweg

Welke kosten komen niet aanmerking?

De kosten verbonden aan de bouw van fietsparkeersystemen, fietsstallingen, fietsparkeergebouwen (centrumstalling of buurtstalling) en de inrichting van gebouwen voor fietsstallingen (stallingssystemen, detectie, toegangscontrole,…) komen niet aanmerking. Dergelijke investeringen zijn weliswaar belangrijk en nuttig, maar leiden niet tot veiligere of comfortabelere fietskilometers.

Aanvraag

Tot 15 november 2022 kon elke provincie projecten aanmeldden. De projectstuurgroep (PSG) beoordeelt de projecten functioneel en inhoudelijk. Je kan de projecten opstarten als de PSG tot een consensus komt.

1. Na gunning van het project en uiterlijk op 31 december 2025 kan de provincie een voorschot aanvragen. Dit voorschot bedraagt 80% berekend op basis van de geraamde kosten van het gegunde project.
2. Na voltooiing van de werken en uiterlijk op 31 december 2025 kan de provincie het saldo aanvragen. Het saldo wordt berekend op basis van de werkelijke kosten van het uitgevoerde project.
3. Voor projecten die op 31 december 2025 niet voltooid zijn, kan de provincie provincie uiterlijk op 30 april 2026 het saldo van de subsidie aanvragen op basis van de geraamde kosten, op voorwaarde dat de werken op 31 juli 2026 voldoende ver gevorderd zullen zijn om de subsidie te verantwoorden.

Opgelet: Voor het voorschot en het saldo berekend op basis van de geraamde kosten (1 en 3), moet de provincie uiterlijk binnen de 5 jaar na de gunning het verslag van oplevering en de informatie die nodig is bij de aanvraag van het saldo, bezorgen. De provincie toont daarbij aan dat op datum van 31 juli 2026 de nodige facturen werden ingediend ten belope van het toegekende subsidiebedrag. Doet de provincie dat niet, dan kan de toegekende subsidie worden teruggevorderd.

De aanvragen gebeuren via het Loket voor Lokale Besturen(opent in nieuw venster), module subsidiebeheer. De rechten tot deze toepassing kan u aanvragen bij uw lokale beheerder (Gebruikersrecht = Loket voor Lokale Besturen, Context = Subsidies).

Welke informatie is nodig bij de aanvraag van het voorschot (80%)?

• identificatie van het project
• naam en contactgegevens van de contactpersoon voor het project
• het rekeningnummer voor de uitbetaling
• de gunningsbeslissing
• het gunningsverslag
• een raming van de totale kostprijs van het project, op basis van de bijgevoegde meetstaat
• een of meerdere foto’s van de situatie vóór de opstart van het project
• het verslag van de projectstuurgroep waaruit de consensus blijkt
• het geschat aantal kilometers uitgesplitst naar type fietssnelweg
• de (beknopte) unieke verantwoordingsnota

Welke informatie is nodig bij de aanvraag van het saldo?

• identificatie van het project
• naam en contactgegevens van de contactpersoon voor het project
• het rekeningnummer voor de uitbetaling
• de totale kostprijs van het project op basis van de bijgevoegde facturen / vorderingsstaten
• een of meerdere foto’s van de situatie na de afronding van het project

Wat betekenen de wijzigingen aan het Kopenhagenplan voor mijn projecten?

Scenario 1: Ik heb een project aangemeld, maar het is nog niet gegund

Tot en met 31 december 2025 heb je tijd om een aangemeld project te gunnen en het voorschot aan te vragen. Uiteraard moet de PSG inhoudelijk tot een consensus komen over het project. Probeer om zo snel mogelijk het project te gunnen en dien daarna onmiddellijk de aanvraag voor het voorschot in.

Scenario 2: Ik heb een project gegund, maar nog geen voorschot aangevraagd

Dien onmiddellijk de aanvraag voor het voorschot in, zelfs al verwacht je dat de werken nog vóór 31 december 2025 worden opgeleverd. Zo is er voldoende tijd om de aanvraag administratief te kunnen verwerken. Het voorschot bedraagt 80% berekend op basis van de geraamde kosten van het gegunde project.

Na aanvraag van het voorschot zit jouw project in een van de volgende scenario’s.

Scenario 3: Ik heb een voorschot aangevraagd en verwacht dat de werken vóór 31 december 2025 voltooid zullen zijn

Zodra de werkzaamheden opgeleverd zijn en ten laatste op 31 december 2025 vraag je het saldo aan. Het subsidiebedrag wordt dan berekend op basis van de werkelijke kosten van het project. Bij de uitbetaling van het saldo wordt rekening gehouden met het reeds uitbetaalde voorschot.

Scenario 4: Ik heb een voorschot aangevraagd, maar verwacht dat de werken pas na 31 december 2025 voltooid zullen zijn

Voor projecten die op 31 december 2025 niet voltooid zijn, kan je tot uiterlijk tot 30 april 2026 het saldo van de subsidie aanvragen op basis van de geraamde kosten. Daar is wel de voorwaarde aan gekoppeld dat je verwacht dat de werken op 31 juli 2026 voldoende ver gevorderd zullen zijn om de subsidie te verantwoorden. Anders kan je geen saldo aanvragen.

Voor deze projecten moet je uiterlijk binnen de 5 jaar na de gunning het verslag van oplevering bezorgen, samen met de informatie die ook nodig is bij de aanvraag van het saldo. Daarbij toon je aan dat op datum van 31 juli 2026 de nodige facturen werden ingediend ten belope van het toegekende subsidiebedrag (het voorschot, en eventueel het aangevraagd saldo op basis van de raming). Doe je dat niet, dan kan het toegekende voorschot (en/of saldo) worden teruggevorderd.

• Besluit van de Vlaamse Regering 15/07/2022(opent in nieuw venster)
• Besluit van de Vlaamse Regering op 28/02/2025(PDF bestand opent in nieuw venster)
  • Besluit (geconsolideerde versie)(PDF bestand opent in nieuw venster)
• Ministerieel besluit 20/12/2022
  • Besluit(PDF bestand opent in nieuw venster)
  • Bijlage met vaststelling maximale projectsubsidie(PDF bestand opent in nieuw venster)