Algemeen administratief toezicht
Er geldt een algemeen administratief toezicht op de notulen van de besturen van de eredienst. Besturen van de eredienst moeten hun notulen indienen bij de toezichthoudende overheid. In sommige omstandigheden kan de toezichthoudende overheid overgaan tot de schorsing of vernietiging van een besluit.
Toezichtsprocedure
- Stap 1
Verzending afschrift notulen
Besturen van de eredienst moeten binnen een termijn van 20 dagen na de vergadering een afschrift van de notulen bezorgen aan de provinciegouverneur, het gemeentebestuur/provinciebestuur en het erkend representatief orgaan. Sinds 1 februari 2023 moeten de notulen elektronisch ingediend worden. Dit kan via het Loket voor Lokale Besturen of via Religipoint(opent in nieuw venster).
- Stap 2
Kennisgeving aan het schepencollege of de deputatie
Het college van burgemeester en schepenen (deputatie) beslist als eerstelijnstoezichthouder over een eventueel optreden. De gemeenteraad (provincieraad) komt hierin niet tussen.
De gouverneur beslist als tweedelijnstoezichthouder over een eventueel optreden.
- Stap 3
Schorsing van een besluit
Zowel de eerstelijnstoezichthouder (gemeente/provincie) als de tweedelijnstoezichthouder (provinciegouverneur) kunnen schorsend optreden:
- de eerstelijnstoezichthouder: wegens schendig van het gemeentelijk/provinciaal belang en inzonderheid de financiële belangen van de gemeente/provincie
- de tweedelijnstoezichthouder: wegens schending van de wet of het schaden van het algemeen belang
Indien de toezichthouder beslist om op te treden, moet hij het schorsingsbesluit binnen een termijn van 30 dagen na ontvangst van de notulen naar het bestuur van de eredienst en het centraal bestuur versturen.
De termijn van 30 dagen kan gestuit worden als het schepencollege/deputatie of provinciegouverneur het dossier van een (bestreden) besluit elektronisch opvraagt of aanvullende inlichtingen inwint. Een nieuwe termijn van 30 dagen neemt een aanvang de dag na de ontvangst van de gevraagde stukken.
- Stap 4
Intrekking of gemotiveerd handhaven beslissing
Het bestuur van de eredienst of centraal bestuur wiens beslissing werd geschorst, kan die beslissing intrekken of gemotiveerd handhaven binnen een termijn van 100 dagen nadat het college/deputatie of de provinciegouverneur het schorsingsbesluit elektronisch heeft verstuurd via het Loket voor Lokale Besturen.
- Stap 5
Vernietiging van een besluit
De Vlaamse Regering kan de besluiten van een bestuur van de eredienst of van een centraal bestuur bij een gemotiveerd besluit vernietigen als:
- het gemeentelijk/provinciaal belang en inzonderheid de financiële belangen van de gemeente/provincie geschaad worden
- de wet wordt geschonden
- het algemeen belang wordt geschaad.
De Vlaamse Regering moet het vernietigingsbesluit naar het bestuur van de eredienst en centraal bestuur versturen binnen een termijn van 30 dagen die ingaat op de dag nadat de notulen bij de provinciegouverneur zijn ingekomen of, in voorkomend geval, binnen een termijn van dertig dagen die ingaat op de dag nadat het handhavingsbesluit bij de Vlaamse regering is ingekomen.
Die termijn kan gestuit worden als de Vlaamse Regering het dossier van een (bestreden) besluit elektronisch opvraagt of aanvullende inlichtingen inwint.
Klachtenprocedure
Besturen van de eredienst moeten hun beslissingen niet bekendmaken of publiceren, maar je kan ze wel opvragen (het principe van ‘openbaarheid van bestuur’) en er een klacht tegen indienen. Voorbeelden van die beslissingen zijn:
- besluiten tot verkoop, verhuur, verpachting, in opstal geven van een onroerend goed
- besluiten tot bepaling van de voorwaarden en de gunningwijze van een overheidsopdracht
- besluiten over de verkiezingen van het bestuur van de eredienst.
De verzending van een klacht naar de gemeenteoverheid, de provincieoverheid, de provinciegouverneur of de Vlaamse regering gebeurt via een aangetekende zending of tegen ontvangstbewijs op het volgende adres:
Agentschap Binnenlands Bestuur
VAC Herman Teirlinck Brussel
Havenlaan 88, bus 70
1000 Brussel
Een klacht bij de provinciegouverneur of de Vlaamse Regering kan je ook indienen via het digitaal klachtenformulier.
Als je je klacht tijdig indiende en de toezichthoudende overheid bevoegd is, vraagt de toezichthouder de beslissing en het standpunt van het bestuur van de eredienst op.
Het onderzoek van het dossier gebeurt verder van zodra het bestuur van de eredienst het besluit bezorgt.
Als tegen de beslissing ook een beroep mogelijk is bij de Raad van State, stuit de klacht bij de toezichthoudende overheid de termijn om beroep in te dienen bij de Raad van State.
De stuiting duurt tot de toezichthoudende overheid je op de hoogte brengt van het resultaat van het onderzoek. Dit wil zeggen dat vanaf dat moment een nieuwe termijn begint te lopen om beroep in te dienen bij de Raad van State.
Grensoverschrijdende besturen van de eredienst
Grensoverschrijdende besturen van de eredienst sturen de notulen enkel naar de gemeente (provincie) waar het hoofdgebouw van het bestuur van de eredienst is gevestigd. Dat is de hoofdgemeente. De betrokkenheid van de andere gemeenten (provincies) is decretaal verankerd.
Als de gebiedsomschrijving van een bestuur van de eredienst zich uitstrekt over het grondgebied van meer dan 1 gemeente (provincie), heeft de hoofdgemeente (hoofprovincie) een aantal verplichtingen tegenover de overige gemeenten (provincies):
- de hoofdgemeente (provincie) betrekt de overige gemeenten (provincies) bij het overleg
- de gemeenteraad (provincieraad) van de hoofdgemeente (hoofdprovincie) stuurt zijn besluit onmiddellijk naar de overige gemeente (provincie) of gemeenten (provincies). Dit kan een goedkeuring/niet-goedkeuring/aanpassing van het meerjarenplan zijn of een beslissing over het budget.
- de beslissingen worden gedragen door alle betrokken gemeenten (provincies).
Als de hoofdgemeente (hoofdprovincie), de overige gemeenten (provincies) niet betrekt bij het overleg of de overige gemeenten (provincies) niet in kennis stelt van haar beslissingen over het meerjarenplan en het budget, dan komen die verplichtingen alleen ten laste van de hoofdgemeente (hoofdprovincie).