Uitgaven

De uitgaven van de Vlaamse overheid lagen in 2022 op 54,65 miljard euro. Dat is een toename met 8% ten opzichte van 2021 (in lopende prijzen (open definitie) ). Het gaat om ESR-uitgaven (open definitie) .

De sterkste stijging van de uitgaven in de afgelopen jaren deed zich voor in 2015. De uitgaven stegen toen met 36% door de overheveling van een aantal federale bevoegdheden naar Vlaanderen. Op grond van de 6de staatshervorming kwamen bevoegdheden over op vlak van arbeidsmarkt, gezinsbijslag, gezondheidszorg, justitie en verkeer.

De lopende uitgaven maakten in 2022 91% uit van de Vlaamse uitgaven. De resterende 9% waren kapitaal- of investeringsuitgaven.

Van de lopende uitgaven waren in 2022 26% bestemd voor de Vlaamse overheid zelf (inclusief renten). 32% ging als overdrachten of subsidies naar andere overheden en 41% naar andere sectoren. Dat zijn burgers, verenigingen, ondernemingen en het buitenland.

Van de kapitaaluitgaven ging 57% naar de Vlaamse overheid zelf. 16% ging als overdrachten of subsidies naar andere overheden en 27% naar andere sectoren.

Onderwijs en sociale bescherming waren in 2022 de grootste uitgavenposten van de Vlaamse overheid. Zij waren elk goed voor 27% van de uitgaven. Economische zaken, inclusief mobiliteit, kwam met 19% op de 3de plaats.

De uitgaven van alle gemeentebesturen (inclusief districten) en OCMW’s van het Vlaamse Gewest kwamen in 2022 in totaal op 17,0 miljard euro. Dat komt overeen met iets meer dan 2.540 euro per inwoner.

De uitgaven van de gemeentebesturen en OCMW’s stegen tussen 2021 en 2022 met 8%.

Binnen de lokale overheden hebben de welzijnsverenigingen (OCMW-verenigingen) na de gemeentebesturen en OCMW’s de hoogste uitgaven. De uitgaven van de welzijnsverenigingen bedroegen in 2021 1,3 miljard euro of gemiddeld 201 euro per inwoner.

Na de gemeentebesturen en OCMW’s en de welzijnsverenigingen waren de uitgaven het hoogst bij de autonome gemeentebedrijven, de provinciebesturen en de autonome provinciebedrijven. Hun uitgaven bedroegen respectievelijk 1,3 miljard, 1,1 miljard en 168 miljoen euro.

De uitgaven groeiden tussen 2021 en 2022 het snelst bij welzijnsverenigingen (+11%) en autonome gemeentebedrijven (+8%).

De uitgaven van de lokale overheden vallen uiteen in 3 groepen:

• exploitatie-uitgaven: lopende uitgaven voor personeel, pensioenen en andere werkingskosten
• investeringsuitgaven
• financieringsuitgaven, hoofdzakelijk terugbetaling van leningen.

Financieringsuitgaven worden niet meegerekend in de ESR-uitgaven van de Vlaamse overheid.

Bij de lokale overheden waren de exploitatie-uitgaven of lopende uitgaven de belangrijkste uitgavenpost. Dat is ook het geval bij de Vlaamse overheid. Hun aandeel in de totale uitgaven was in 2022 het grootst bij de autonome provinciebedrijven (95%). Dan volgen de welzijnsverenigingen (87%), de provinciebesturen (80%) en de gemeentebesturen/OCMW’s (79%). De autonome gemeentebedrijven kenden het laagste aandeel (75%).

Binnen de exploitatie-uitgaven wogen de bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen het zwaarst door. Alleen bij de autonome gemeentebedrijven waren uitgaven voor Goederen en diensten hoger.

Investeringsuitgaven hadden met 17% van de uitgaven het grootste gewicht bij de autonome gemeentebedrijven. Dan volgden de provinciebesturen (16%) en de gemeentebesturen inclusief OCMW’s (15%).

Algemeen overheidsbestuur woog bij de gemeentebesturen met 29% het zwaarst door in de uitgaven van 2022. Daarna volgden sociale bescherming (15%) en recreatie, cultuur en godsdienst (13%). Bij de welzijnsverenigingen domineerden gezondheid (55%), sociale bescherming (23%) en algemeen overheidsbestuur (21%).

In 2022 varieerde het uitgavenniveau van de gemeentebesturen en OCMW’s tussen 1.218 euro en 5.131 euro per inwoner. In de grotere steden en in de kuststreek lagen de uitgaven per inwoner meestal hoger. In de meer landelijke gebieden is het uitgavenpeil gewoonlijk lager.