Metadata: Leerlingenkenmerken
Bron
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming
Definities
Leerlingenkenmerken: het sociaal profiel van een school wordt bepaald door volgende 4 leerlingenkenmerken:
- taal die de leerling spreekt in het gezin (wat iets zegt over het taalkundige en culturele kapitaal van het gezin)
- opleidingsniveau van de moeder (wat iets zegt over de culturele bagage van de leerling)
- ontvangen van een schooltoeslag/schooltoelage (wat iets zegt over de financiële draagkracht van het gezin van de leerling)
- buurt waar de leerling woont (wat iets zegt over het sociaal kapitaal van het gezin).
Het gaat hier over leerlingen die op 1 februari van het schooljaar ingeschreven zijn in een Nederlandstalige school. Leerlingen in Franstalige afdelingen van Nederlandstalige scholen of in Franstalige scholen onder de bevoegdheid van de Vlaamse overheid komen in dit cijfermateriaal niet voor.
In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest betreft het enkel de leerlingen ingeschreven in het Vlaamse onderwijs.
In de edities van deze statistiek gepubliceerd tot en met 2023 werden de leerlingen in duaal leren en de aanloopfase van de Centra voor Deeltijds Onderwijs (CDO) bij het deeltijds beroepssecundair onderwijs gerekend. Vanaf 2024 is dat aangepast en zijn die leerlingen inbegrepen bij de cijfers voor het voltijds gewoon secundair onderwijs. Duaal leren en de aanloopfase zijn immers, ongeacht de aanbieder, voltijdse opleidingen. Deze nieuwe telmethode werd vanaf 2024 toegepast met terugwerkende kracht vanaf het schooljaar dat het stelsel van duaal leren werd geïntroduceerd (schooljaar 2016-2017). In de webtoepassing Dataloep van het Departement Onderwijs en Vorming wordt deze aanpassing nog niet toegepast maar in de toekomst zal dit eveneens gebeuren.
Deze cijfers omvatten niet de leerlingen in het buitengewoon onderwijs.
Gezinstaal (thuistaal niet-Nederlands)
De taal die de leerling in het gezin spreekt is niet-Nederlands als de leerling in het gezin met niemand of in een gezin met 3 gezinsleden (de leerling niet meegerekend) met maximaal 1 gezinslid Nederlands spreekt. Broers en zussen worden als 1 gezinslid beschouwd.
Opleidingsniveau van de moeder (laag opleidingsniveau moeder)
Een leerling tikt aan op dit leerlingenkenmerk als de moeder maximaal lager secundair onderwijs afgewerkt heeft. Als het opleidingsniveau niet bekend is, tikt de leerling niet aan.
Schooltoeslag/schooltoelage
Een leerling tikt aan op dit kenmerk als hij of zij een schooltoeslag of schooltoelage ontvangt.
De schooltoeslag maakt deel uit van het Groeipakket en vervangt sinds het schooljaar 2019-2020 de schooltoelage. De omvorming naar een schooltoeslag ging gepaard met een aanpassing van de selectiecriteria en de toekenningsprocedures.
Buurt met een hoge mate van schoolse vertraging
Een leerling tikt aan op dit leerlingenkenmerk als de leerling behoort tot de 25% leerlingen die in de buurten met de hoogste schoolse vertraging wonen. De schoolse vertraging van een buurt is het aandeel van 15-jarige leerlingen in de afgelopen 6 schooljaren met een schoolse vertraging van 2 jaar of meer. Leerlingen die behoren tot de trekkende bevolking en thuislozen tikken altijd aan op deze indicator.
Opmerkingen bij de kwaliteit
In het volledige secundair onderwijs en in het volledige basisonderwijs tikt per definitie steeds 25% van de leerlingen aan op de indicator ‘Buurt met een hoge mate van schoolse vertraging’. Evoluties over de jaren van het totale aantal leerlingen dat scoort op de indicator zijn dus niet zinvol om te bekijken. Het is wel zinvol om de verhouding tussen groepen te bekijken binnen het basis- of binnen het secundair onderwijs.
Referenties
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming: