Vanaf welke leeftijd kunnen of mogen je leerlingen generatieve AI gebruiken?
Er is veel twijfel en onduidelijkheid over de minimumleeftijd waarop kinderen mogen werken met generatieve AI die bijvoorbeeld teksten schrijft of afbeeldingen en video’s maakt. Kunnen of mogen de leerlingen in je lagere school dat? En wat met de leerlingen in je secundaire school? Betekent dat dan dat je het in de klas ook niet over AI mag hebben? Of zijn er wel mogelijkheden? Wat zegt de Europese AI-verordening daarover? We helderen het voor je op.
Wat is de Europese AI-verordening?
De AI-verordening (ook wel de AI-act genoemd) is een uitgebreide wetgeving van de Europese Unie die AI wil reguleren. Ze is juridisch bindend en wil zorgen dat iedereen in de Europese Unie de technologie veilig, mensgericht en betrouwbaar toepast. Tot en met 2 augustus 2027 wordt die wet stap voor stap ingevoerd. Ook in het onderwijs moeten we ze natuurlijk volgen.
Wat zegt de AI-verordening over de risico's?
De verordening verdeelt AI-systemen in verschillende risicocategorieën en legt per categorie verschillende voorwaarden op aan de ontwikkelaars, de aanbieders en de gebruikers van de systemen. De impact die de voorwaarden op het onderwijs hebben, vind je terug in het artikel ‘Wat mag (niet) met AI op school?’ van Klasse(opent in nieuw venster).
Wat zegt de AI-verordening over de minimumleeftijd?
Je hoort vaak dat de Europese AI-verordening kinderen jonger dan 13 verbiedt om AI te gebruiken. Maar is dat wel zo? Nee. De verordening verplicht alle aanbieders en verantwoordelijken van gebruikers – ook schoolbesturen dus – om maatregelen te nemen die zorgen dat hun personeel AI-geletterd is.
Dat betekent voor je school: als je je team de mogelijkheid geeft om met AI te werken, moet je zorgen dat ze de risico’s van en de ethische bedenkingen bij AI genoeg kennen en begrijpen. Dat kan je natuurlijk doortrekken: als dat voor je personeel geldt, is het dan niet logisch dat je dat ook van je leerlingen verwacht als ze met AI werken?
Minimumleeftijd in de Belgische privacywetgeving: 13 jaar
Zijn er dan geen leeftijdsbeperkingen om AI te gebruiken? Toch wel. De AI-verordening doet het niet, maar er zijn andere wetten die ook relevant zijn. Bijvoorbeeld de wetgeving over dataverwerking. Want een AI-systeem heeft nu eenmaal veel data nodig om goed te kunnen werken. Het is dan ook cruciaal dat je goed weet en beseft hoe je de data van je leerlingen deelt met de generatieve AI-tools die je gebruikt.
Daarom is de GDPR-privacywetgeving er. Die legt wél leeftijdsbeperkingen op: de verwerking van persoonsgegevens van kinderen jonger dan 16 is “bij diensten van de informatiemaatschappij alleen rechtmatig wanneer de ouderlijke verantwoordelijke van het kind daarvoor toestemming of machtiging tot toestemming geeft”. België is soepeler dan Europa en verlaagde die leeftijd naar 13 jaar.
Ook richtlijnen van Unesco over de minimumleeftijd
De meeste generatieve AI-tools zijn ontwikkeld voor volwassenen. Daardoor houden ze geen rekening met mogelijke risico’s voor kinderen en jongeren. Denk bijvoorbeeld aan het risico dat ze lopen om gewelddadige inhoud tegen te komen, of inhoud die hen manipuleert. Daarom raadt ook Unesco aan om leeftijdsbeperkingen op te leggen aan leerlingen die generatieve AI gebruiken. Hun richtlijn: volg de GDPR-wetgeving.
Lesgeven over AI aan leerlingen die nog geen 13 zijn
Het is niet omdat je je leerlingen jonger dan 13 zonder toestemming, geen account mag laten aanmaken op generatieve AI-platformen dat je niet met en rond AI kan werken in je klas. Integendeel.
Tips en advies om met AI te werken
Kinderen groeien nu al op in een wereld die aangestuurd wordt door AI. Het heeft geen zin om te doen alsof de technologie niet bestaat. Daarom is het belangrijk dat je ze mediawijs en AI-geletterd genoeg maakt voor je ze met generatieve AI laat werken. De manier waarop je dat doet, kan je het best in je ICT- en schoolbeleid inpassen en stem je dus ook af met je schoolteam. Tips en advies over hoe je dat het best in je school kan aanpakken, vind je in de AI-handreiking van het Nederlandse Kennisnet.
Het blijft belangrijk dat je je aan de bestaande wetgeving houdt, ook al is die niet echt duidelijk over vanaf welke leeftijd je je leerlingen met generatieve AI mag laten werken. Daarom werkt Kenniscentrum Digisprong eraan om de AI-verordening duidelijker te maken. Tot het zover is, kan je beter zo veel mogelijk uit de grijze zones blijven. Zo kan je zonder zorgen met AI aan de slag in je klas.
Kunnen we je helpen?
Foutje gezien? Een link die niet werkt? Laat het ons weten!
Krijg je graag ergens meer informatie over? We bekijken je vraag en zien wat we kunnen doen.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Blijf je graag op de hoogte van de laatste nieuwtjes? Schrijf je dan nu in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.
Tools
