Opensourcesoftware: de sleutel tot de toekomst van onderwijs
Technologie wordt altijd maar belangrijker in het onderwijs. Opensourcesoftware (OSS) is zo’n technologie. Als alternatief voor commerciële software opent ze een wereld aan mogelijkheden. Ze is een bron van innovatie, samenwerking en groei, en helpt je de leerervaring van je leerlingen te verbeteren.
Wat is opensourcesoftware?
Opensourcesoftware is software waarvan de broncode vrij beschikbaar is. Dat wil zeggen dat je de software vrij kunt gebruiken, aanpassen en verspreiden. Dat sluit perfect aan bij de waarden van het onderwijs: door opensourcesoftware te gebruiken, deel en geef je kennis door, denk je kritisch na, werk je samen en heb je respect voor het werk en de mening van anderen.
Verschillende soorten licenties
Er zijn verschillende soorten opensourcelicenties. Elke licentie heeft zijn eigen voorwaarden en beperkingen.
GNU General Public License (GPL)
De GPL eist dat je alle afgeleide versies van de software ook onder de GPL verspreidt. Ook aanpassingen en verbeteringen moeten dus open source blijven. Voorbeelden van software onder de GPL: de auteurstool Xerte(opent in nieuw venster), GIMP, PeerTube en Moodle.
MIT License
MIT is een heel ruime licentie met een minimum aan beperkingen. Zolang je de originele copyrightvermelding en licentie-informatie behoudt, kun je de software bijna zonder beperkingen gebruiken, aanpassen en verspreiden. Voorbeelden van software onder de MIT-licentie: H5P(opent in nieuw venster) en Scratch.
Apache License
Met de Apache-licentie kun je originele én gewijzigde software gebruiken, aanpassen en verspreiden. Je moet wel een kopie van de licentie meeleveren en de aanpassingen documenteren. Voorbeelden van software onder de Apache-licentie: Apache HTTP Server, LibreOffice, Sakai LMS, CAS, Karuta, uPortal en UniTime.
Berkeley Software Distribution (BSD) License
BSD is een soepele licentie met verschillende varianten. Wat die met elkaar gemeen hebben? Ze leggen weinig beperkingen op om de software te gebruiken, aan te passen en verspreiden.
Stichtingen voor opensourcesoftware
Je kunt opensourcesoftware onafhankelijk houden of bij een stichting onderbrengen. Breng je ze onder bij een stichting? Dat heeft voor- en nadelen.
Voordelen van een stichting
De belangrijkste voordelen: een stichting kan je opensourceproject stabiliteit geven en je de nodige ondersteuning geven, zoals financiële middelen, een organisatiestructuur en een brede gemeenschap van ontwikkelaars en gebruikers. Zo gaat je software langer mee en wordt hij beter onderhouden.
Een stichting heeft ook beperkingen. De richtlijnen en procedures van een stichting kunnen innovatie soms ook vertragen. In een snel veranderende technologische omgeving zijn projecten daardoor minder wendbaar.
De Apache Software Foundation (ASF) en de Apereo Foundation zijn allebei stichtingen die opensourcesoftwareprojecten ondersteunen. Ze hebben verschillende doelen en focussen zich op andere gebieden.
Onafhankelijke opensourcesoftware
Verschillende innovatieve opensourceprojecten kiezen om onafhankelijk te blijven.
Voordelen van onafhankelijk blijven
Want zonder de beperkingen van een stichting kun je als ontwikkelaar sneller beslissingen nemen, flexibeler werken en snel op veranderingen inspelen en nieuwe ideeën implementeren. In zo’n dynamische omgeving kunnen creativiteit en innovatie volop bloeien.
Beperkingen van onafhankelijk blijven
Natuurlijk krijgen onafhankelijke projecten ook met uitdagingen te maken. Ze kunnen minder stabiel zijn en hebben vaak moeite om genoeg financiële middelen en steun te krijgen.
Voordelen van OSS voor het onderwijs
Kostenbesparing
Zonder licentiekosten heb je als school meer budget om je leraren te helpen om digitaal lesmateriaal te maken met opensourcesoftware.
Aanpasbaarheid en flexibiliteit
Je kunt de software aanpassen aan de behoeften van je school of centrum, waardoor je heel ver kunt gaan in op maat werken.
Innovatie en samenwerking
Omdat ontwikkelaars in de hele wereld elkaar kunnen helpen en van elkaars werk kunnen profiteren, stimuleert OSS om samen te werken, te innoveren en kennis te delen.
Veiligheid en transparantie
Omdat de broncode openbaar is, is opensourcesoftware ook heel veilig. De ontwikkelaars kunnen de kwetsbaarheden snel identificeren en oplossen. Zo wordt de beveiliging van de software voortdurend verbeterd en versterkt.
Uitdagingen bij de implementatie
Ondanks de voordelen gebruiken toch nog niet veel scholen opensourcesoftware. De reden? Er zijn enkele uitdagingen:
Versnipperd aanbod
Er bestaat veel OSS, maar het aanbod is versnipperd. Als gebruiker moet je de juiste software weten te vinden.
Te weinig technische ondersteuning
Genoeg technische ondersteuning vinden kan een obstakel zijn.
Moeilijk om te leren
Het kan moeilijk en uitdagend zijn om opensourcesoftware te leren gebruiken. Vooral voor mensen die het gewoon zijn om met commerciële software met andere interfaces en functionaliteiten te werken.
Weerstand tegen verandering
Sommige mensen aarzelen om naar OSS over te stappen omdat ze sceptisch zijn of de software niet kennen.
Open leermiddelen (OER)
Ook open leermiddelen (OER) spelen een belangrijke rol in het onderwijs. Ze bieden een schat aan educatieve content aan die varieert van traditionele leermaterialen tot boeiende interactieve modules. Platformen zoals KlasCement(opent in nieuw venster) helpen je als leraar om al die waardevolle middelen te ontdekken en te delen. Zo kun je met vernieuwende en toegankelijke leermaterialen je lessen rijker maken en je leerlingen inspireren.
Gebruik de kracht van OSS in je voordeel
Omdat opensourcesoftware stimuleert om samen te werken, te innoveren en kennis te delen, geeft de technologie het onderwijs een enorme kans om het onderwijssysteem dynamischer en inclusiever te maken. Door de principes van OSS te omarmen, kun je als school of centrum zelf van die samenwerking en voortdurende verbetering profiteren, de kracht van de software in je voordeel gebruiken en de leerervaringen van je leerlingen verbeteren.
Kunnen we je helpen?
Foutje gezien? Een link die niet werkt? Laat het ons weten!
Krijg je graag ergens meer informatie over? We bekijken je vraag en zien wat we kunnen doen.
Schrijf je in op onze nieuwsbrief
Blijf je graag op de hoogte van de laatste nieuwtjes? Schrijf je dan nu in voor onze maandelijkse nieuwsbrief.
