Van 1 januari tot 30 juni 2024 was België voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Een grote verantwoordelijkheid die we niet zomaar aan ons voorbij lieten gaan. Op deze webpagina vindt u alles terug over het voorzitterschap en wat dat betekende voor ons toenmalige Departement Werk en Sociale Economie (tegenwoordig Departement WEWIS).
De Raad van de Europese Unie speelt een essentiële rol in de besluitvorming van de EU. Hier wordt EU-wetgeving, voorstellen op initiatief van de Europese Commissie, onderhandeld en vastgelegd, in de regel samen met het Europees Parlement. Daarnaast coördineert de Raad het EU-beleid, ontwikkelt het buitenland- en veiligheidsbeleid van de EU en sluit de Raad overeenkomsten tussen de EU en andere landen en internationale organisaties. Ten slotte legt de Raad de jaarlijkse EU-begroting vast, samen met het Europees Parlement.
De Raad bestaat uit de ministers van de 27 lidstaten van de Europese Unie. Welke ministers naar een Raadszitting komen, hangt af van hun portefeuille. De lidstaten zijn beurtelings voorzitter, telkens voor een termijn van 6 maanden. We zijn dus maar eens in de 13,5 jaar voorzitter, de laatste keren in 2024 en 2010. De voorzittende lidstaat leidt de vergaderingen op de verschillende niveaus en treedt op als neutrale bemiddelaar om tot compromissen te komen.
Per thema bestaan er Raadsformaties waar de vakministers in zetelen. Voor werkgelegenheid en sociale zaken is dit de EPSCO-Raad (Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken). Voor Werkgelegenheid en Sociaal Beleid zat minister Dermagne de Raad voor.
Het voorzitterschap van de Raad verzekert 4 zaken:
Om de continuïteit te bewaren, werken de 3 lidstaten die opeenvolgend het voorzitterschap bekleden nauw samen. Deze samenwerkingen worden trio’s genoemd. Het triovoorzitterschap in 2023-2024 bestond uit Spanje (2de helft 2023), België (1ste helft 2024) en Hongarije (2de helft 2024).
Tot februari gingen onderhandelingen met het Europees Parlement en de Europese Commissie door. We hadden dus een korte periode om de dossiers af te werken die nog op de onderhandelingstafel lagen.
Een voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie organiseren vergt uiteraard wel wat werk. Heel wat collega’s van het toenmalige Departement WSE waren dagelijks in de weer met de inhoudelijke en operationele voorbereidingen. Dat ging verder dan het voorzitten van de Raad van de EU. De thema’s en voorstellen die daar op tafel kwamen, werden eerst grondig voorbereid binnen raadswerkgroepen. Dat zijn vergaderingen met ambtenaren uit iedere lidstaat, voorgezeten door de lidstaat die voorzitter is.
Al jaren volgde het Departement WSE het Europees beleid op en trachtten we een zo groot mogelijke invloed uit te oefenen via de vertegenwoordiging van Vlaanderen bij de Europese Unie. Gedurende 6 maanden zat België alle vergaderingen voor op alle niveaus, en had ons land de verantwoordelijkheid om de dossiers die nog op de EU-tafel lagen te onderhandelen met de andere lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie. Het Departement WSE werkte mee aan verschillende dossiers zoals coördinatie sociale zekerheid, de Net Zero Industry Act, de EU Talent Pool of een initiatief rond stages.
Om onze inhoudelijke prioriteiten extra kracht bij te zetten, organiseerden we tijdens het Belgische EU-voorzitterschap ook heel wat evenementen waar er aandacht werd besteed aan belangrijke thema’s. Daar konden beleidsmakers, sectorspelers en deskundigen uit heel Europa kennismaken met onze troeven en expertise, inspiratie opdoen en in dialoog gaan met elkaar. Vanuit onze WSE-hoek waren we volop bezig met de co-organisatie van de Europese meeting sociale economie(opent in nieuw venster) op 12 en 13 februari in Luik, de slotbijeenkomst van de coördinatoren van het Europees Jaar van de Vaardigheden en de bijdrage aan de conferentie levenslang leren.
Op de algemene voorzitterschapswebsite van de Vlaamse overheid vindt u meer informatie over de rol van de Vlaamse overheid bij het Europees voorzitterschap.
Op 1 januari startte het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. De Vlaamse overheid speelt hierin een belangrijke rol: Vlaamse ministers vertegenwoordigen België in de Raad en bepalen mee de standpunten in domeinen waarvoor Vlaanderen bevoegd is. Ook het Departement Werk en Sociale Economie is actief betrokken.
Op maandag 12 en dinsdag 13 februari kwamen meer dan 600 sociale ondernemers, experten, wetenschappers, beleidsmakers en andere belanghebbenden uit de Europese Unie, België en Vlaanderen samen in Luik voor de Europese Meeting Sociale Economie. Deze tweedaagse bijeenkomst bood een unieke gelegenheid voor hen om elkaar te ontmoeten, kennis te delen en samen te werken aan een groenere, meer digitale en inclusieve toekomst. Herbeleef de meeting samen met ons via enkele leuke sfeerbeelden en een uitgebreid verslag.
Helena Van Langenhove, attaché Werk en Sociale Zaken bij de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de EU – Vertegenwoordiging van Vlaanderen bij de EU is daar één van. Kom meer over haar rol en de Europese Unie te weten in dit interview.